Ο γεωπολιτικός μπαμπούλας

Σαν λάτρης της επιστημονικής φαντασίας μόλις είδα αναφορές για την νέα ταινία The Arrival έσπευσα να παρακολουθήσω το trailer. Καθώς μου φάνηκε αρκετά ενδιαφέρον και διαβάζοντας ότι βασίζεται σε ένα σύντομο διήγημα του Ted Chiang με τίτλο The Story Of Your Life, για το οποίο τα σχόλια ήταν διθυραμβικά, το προμηθεύτηκα για να δω περί τίνος πρόκειται.

Το διήγημα ήταν πραγματικά εξαιρετικό, όμως μιας και δεν αφορά το θέμα μας δεν θα αναλύσω εδώ την ιστορία του. Τελειώνοντας το δεν μπόρεσα παρά να μου μείνει μια τρομερά δυσάρεστη αίσθηση για το trailer που είχα παρακολουθήσει. Βλέποντας το θα διαπιστώσετε ότι πέρα από τους επισκέπτες το βασικό στοιχείο της πλοκής είναι ότι, ούτε λίγο ούτε πολύ, οι Ρώσοι προσπαθούν και πάλι, ναι καλά μαντέψατε, να καταστρέψουν τον κόσμο.

Στο διήγημα προφανώς και δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά σε κάτι τέτοιο, γιατί πρόκειται για ένα ευφυέστατο και φιλοσοφημένο έργο επιστημονικής φαντασίας και όχι για εμβόλιμη πολιτική προπαγάνδα από το Hollywood.

Πλέον η δαιμονοποίηση της Μόσχας και του Πούτιν γίνεται απροκάλυπτα και θα έλεγα ιδιαίτερα κακόγουστα από την Ουάσινγκτον και τα πιόνια της. Ζούμε την αναβίωση μια πολυετούς γεωπολιτικής αναμέτρησης νεύρων. Βέβαια η διαφορά είναι πώς την περίοδο του ψυχρού πολέμου υποτίθεται ότι αναμετρούνταν δύο αντίπαλες κοινωνικοπολιτικές ιδεολογίες, σήμερα τι ακριβώς αναμετράται;

Σε μια επιφανειακή αντικειμενική ανάγνωση η Ρωσία και ο Πούτιν δεν κάνει τίποτα διαφορετικό, τίποτα περισσότερο ή λιγότερο κακόβουλο ή επιλήψιμο από οποιαδήποτε άλλη ισχυρή χώρα. Δεν κάνει τίποτα διαφορετικό από ότι κάνουν οι πολιτικοί ηγέτες της Κίνας, της Γερμανίας, της Βρετανίας, της Γαλλίας και φυσικά των Η.Π.Α. Προσπαθεί να προωθήσει τα συμφέροντα της χώρας του και να αποκτήσει όσο πιο στρατηγικά πλεονεκτικά θέση μπορεί στην παγκόσμια οικονομική και γεωπολιτική σκακιέρα.

Ως εκ τούτου είναι αναμενόμενο η Ρωσία και ο Πούτιν να στοχοποιείται, να δαιμονοποιείται και να είναι ο πρόχειρος αποδιοπομπαίος τράγος για οτιδήποτε συμβαίνει από την μηχανή παραγωγής προπαγάνδας που λέγεται Hollywood και δυτικά mainstream media.

Υπάρχει όμως και μια βαθύτερη ανάγνωση και πολύ πιο επικίνδυνη. Αν δεχτούμε ότι, εν πολλοίς, οι πολιτικές ηγεσίες όλων των ισχυρών χωρών έχουν προ πολλού εξαγοραστεί, ελέγχονται και λειτουργούν ως μαριονέτες άλλων κέντρων, με πολύ πιο συγκεντρωτικούς και οικουμενικούς σκοπούς, τότε αυτή η κόντρα δεν είναι τόσο επιφανειακή και κωμικοτραγική στην εκτέλεση της. Αντίθετα σκοπεύει στην σταδιακή όξυνση με τελικό ίσως σκοπό μια γενικευμένη σύρραξη.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο πόλεμος είναι η υψικάμινος μέσα από την οποία δημιουργούνται εκ νέου κέντρα ισχύος, γεωπολιτικοί συσχετισμοί, σύνορα, κράτη και κοινωνικοπολιτικές ιδεολογίες. Οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι ήταν κατακλυσμιαία ιστορικά γεγονότα που διαμόρφωσαν την πραγματικότητα όπως την γνωρίζουμε σήμερα.

Το ανησυχητικό είναι ότι οι Αμερικάνοι έχοντας ξοδέψει μια δεκαετία "πολεμώντας" γιδοβοσκούς στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, με πενιχρά παρόλα αυτά πολιτικά και στρατηγικά αποτελέσματα, έχουν ίσως υπερεκτιμήσει τις στρατιωτικές τους δυνατότητες.

Φοβάμαι ότι οι πολιτικές ηγεσίες και οι πατρόνες τους έχουν καθυσηχαστεί από την τρομακτική υπεροπλία που εμφανίζουν οι ΗΠΑ απέναντι σε χώρες χωρίς όχι απλά συγκροτημένο, εκπαιδευμένο ή αξιόμαχο στρατό, αλλά χωρίς καν εθνικής συνοχή.

Είναι άλλο πράγμα να εκτελείς επιχειρήσεις όπου δολοφονείς στον ύπνο τους μερικούς άοπλους Πακιστανούς που μοιάζουν με τον Μπιν Λαντεν χρησιμοποιώντας την τελευταία λέξη της στρατιωτικής τεχνολογίας και των τακτικών μάχης και άλλο εντελώς το να έρθεις σε σύγκρουση πλήρους φάσματος με ένα εξίσου σύγχρονο, εξοπλισμένο και αξιόμαχο στρατό. Το αποτέλεσμα θα είναι καταστροφικό.

Δυστυχώς, κρίνοντας από την απελπιστική ανικανότητα των πολιτικών ηγεσιών στο να επιλύσουν απλά προβλήματα, πόσο μάλλον στο να επιδείξουν στοιχειώδη λογική, διορατικότητα, ιστορική ευθύνη ή πατριωτισμό, πολύ φοβάμαι ότι αν η κλιμάκωση αυτή τελικά προκληθεί σκόπιμα ή από λανθασμένες επιλογές θα το μετανιώσουμε όλοι πολύ πικρά.